نویسنده: یونس منگشتی کارشناس ارشد مدیریت کشاورزی

در یادداشتی که ۲سال پیش از طریق همین پایگاه خبری منتشر کرده ام با اشاره به آشفتگی بازار مرغ، تعطیلی واحدهای مرغداری پیش بینی شد.

در آن دوره با پایین نگه داشتن مصنوعی قیمت مرغ و افزایش ۳۰ درصدی نهاده های تولید ضربه ای جبران ناپذیر به صنعت مرغداری وارد شد. و این روند نابسامانی ادامه پیدا کرد تا کنون که قیمت مرغ زنده درب مرغداری ۲۴۰۰۰۰ریال و مغازه بالای ۳۰۰۰۰۰ریال رسیده است.

حال باید توجه کرد که چه عواملی باعث این افزایش قیمت شده است ؟ 

چرا نهادهای مرتبط نتوانسته قیمت را حتی بصورت مصنوعی پایین نگه دارند ؟

اولین عامل که باعث افزایش قیمت شده است کمبود عرضه مرغ زنده میباشد در حالی که تقاضا ثابت مانده است. (در صورت عدم تعطیلی بازار و رستورانها و .‌‌..) تقاضا نیز افزایش پیدا میکرد و هر کیلوگرم مرغ تا ۴۵۰۰۰۰ریال نیز ممکن بود.

علل کمبود عرضه مرغ ناشی از عوامل متعددی میباشد که مهمترین عامل تعطیلی واحدهای مرغداری میباشد.

در حال حاضر در این موقع از سال در هر دوره ای (پرورش مرغ گوشتی ۴۵ روز )۱۱۰ میلیون قطعه جوجه ریزی میبایست انجام شود که در خوشبینانه ترین حالت در ۴۵ روز گذشته ۹۰ میلیون قطعه جوجه ریزی انجام شده است یعنی ۲۰ میلیون قطعه کسری تولید مرغ داریم .

با یک حساب سرانگشتی اگر میانگین ظرفیت واحدهای گوشتی را ۲۰۰۰۰قطعه ای فرض کنیم یعنی حداقل ۱۰۰۰ واحد مرغداری گوشتی در ۴۵ روز اخیر تعطیل شده اند که این امر علاوه بر مشکلات اقتصادی و افزایش قیمت مرغ تبعات بیکاری چند هزار کارگر را نیز به همراه داشته است.

عامل اصلی تعطیلی واحدهای گوشتی کمبود نهاده های تولید (خوراک ) مرغ میباشد. در حال حاضر بیش از ۸۰درصد نهاده های تولید صنعت مرغداری وارداتی میباشد.

و این امر سبب شد که مسئولین امر نسبت به سهمیه ای کردن اقدام نمایند و این روش سهمیه بندی ایرادات زیادی دارد و بصورت دقیق کارشناسی نشد.

 از جمله اینکه :

سهمیه هر دوره مرغداری پس از  جوجه ریزی و ثبت در سامانه مربوطه حواله صادر خواهد شد و تا تامین و بارگیری دان حداقل ۲۰ روز طول خواهد کشید.

و مرغدار مجبور خواهد شد که از بازار آزاد و دان هر کیلو ۱۰۰۰۰۰ریال خریداری کند .(در حالی که نهاده های مصرفی صنعت طیور با ارز یارانه ای وارد میشود بازار آزاد چطور و چگونه تشکیل میشود؟

که این سوال باید پاسخ داده شود .)

پس با توجه به اینکه مرغدار مجبور هست قسمتی از دان مصرفی را از بازار آزاد تهیه کند  این امر سبب افزایش قیمت خواهد شد .

بطور کلی قیمت تمام شده هر کیلو گرم مرغ درب مرغداری با دان کاملا آزاد ۲۱۵۰۰۰ریال و با دان یارانه ای ۱۴۰۰۰۰ریال میشود .

پس همان طوری که با کد رهگیری و سامانه و … ‌دان یارانه ای توزیع میشود میتوان همانطور هم مرغ را با قیمت مصوب خریداری کرد .

پیشنهاد میشود جهت حل مشکل قیمت و نابسامانی بازار در دراز مدت، با تک نرخی کردن نهاده های تولید و فرصت مناسب برای همه ی سرمایه گذران جهت واردات نهاد ه های تولید کمبود نهادها در بازار مرتفع گردد.

و در کوتاه مدت نیز دولت با اصلاح روش ثبت درخواست دان توسط مرغدار، دان همزمان با جوجه ریزی در سالن مرغداری باشد.

و …

نهایتا عزمی جهت کنترل و نظارت بر بازار باشد